Vertalen lijkt vaak eenvoudiger dan het is. Je spreekt een woordje over de grens, hebt handige tools binnen handbereik, en voor je het weet, ben je zelf aan het vertalen geslagen. Toch schuilt er veel meer achter een goede vertaling dan alleen het omzetten van woorden van de ene taal naar de andere. Als je zelf aan de slag gaat met vertalen, loop je al snel tegen een aantal valkuilen aan die grote gevolgen kunnen hebben voor de kwaliteit en impact van je tekst. Laten we eens inzoomen op de belangrijkste redenen waarom je vertalen beter aan de professionals kunt overlaten.

1. Gebrek aan expertise

Vertalen is een vak. Het vraagt om meer dan alleen taalkennis; het draait ook om begrip van culturele nuances, de juiste toon, en het aanvoelen van de doelgroep. Wie denkt dat iedereen die een tweede taal spreekt ook zomaar kan vertalen, komt vaak van een koude kermis thuis.

Stel dat je een zakelijke tekst hebt en denkt dat een medewerker met een redelijke kennis van Engels deze wel even kan vertalen. Maar die medewerker is geen vertaler, laat staan een specialist binnen dit vakgebied. Een professionele vertaler weet hoe vakjargon te vertalen en kan de boodschap aanpassen zodat deze op de juiste manier overkomt. Een onervaren vertaler mist deze vaardigheden, wat kan leiden tot onnauwkeurigheden of inconsistenties.

2. Het moedertaalprincipe

Vertalen naar een andere taal vraagt om meer dan kennis van de taalregels; je moet de taal écht aanvoelen. Daarom hanteren professionele vertalers het moedertaalprincipe: vertalers vertalen alleen naar hun moedertaal, omdat ze alleen daarin de nuances en subtiele verschillen tussen woorden en uitdrukkingen passend tot uiting kunnen brengen.

Nog een voorbeeld. Je hebt een Franstalige tekst die vertaald moet worden naar het Nederlands. Je vraagt een collega die goed Frans spreekt om het te vertalen, maar Nederlands is niet de moedertaal van die collega. De vertaling is begrijpelijk, maar mist gevoel en klinkt onnatuurlijk.

Een native speaker begrijpt hoe zinnen in de doeltaal aanvoelen en weet precies welke woorden en zinsconstructies wel of niet werken. Niet-native speakers missen vaak deze subtiele taalgevoelens, wat resulteert in vertalingen die ‘niet lekker’ lezen of zelfs misleidend kunnen zijn.

3. Vertrouwen op vertaaltools

Vertaaltools kunnen handig zijn voor een snelle vertaling of om de strekking van een tekst te begrijpen. Maar volledig vertrouwen op deze tools zonder menselijke controle is vragen om problemen. De vertalingen zijn vaak letterlijk, missen context, en bevatten foutjes die grote gevolgen kunnen hebben.

Denk bijvoorbeeld aan een marketingtekst die snel door een vertaaltool wordt gehaald, zonder menselijke revisie. De tool vertaalt een pakkende slogan naar iets wat in de doeltaal plat en betekenisloos is. Klanten begrijpen de boodschap niet en de impact van de campagne verdwijnt volledig.

Vertaalmachines begrijpen context niet altijd goed en missen vaak de subtiele nuances die een menselijke vertaler wél oppikt. Ze zijn vooral nuttig als hulpmiddel, maar kunnen geen vervanging zijn voor een professionele vertaaldienst, zeker als het gaat om belangrijke of gevoelige content.

4. Inconsistentie door gebrek aan vertaalgeheugens

Een vaak over het hoofd geziene uitdaging bij zelf vertalen is het gebrek aan consistentie. Professionele vertaaldiensten maken gebruik van vertaalgeheugens: databases die eerdere vertalingen opslaan en zorgen voor consistent gebruik van termen en zinsconstructies.

Wanneer bedrijven teksten intern vertalen, gebeurt dit meestal zonder gebruik te maken van een vertaalgeheugen. Hierdoor kunnen termen zoals productnamen, kernboodschappen en technische termen telkens anders worden vertaald, wat verwarring creëert bij de lezer.

Een consistente boodschap is cruciaal voor je merkidentiteit. Het gebruik van verschillende termen voor hetzelfde concept kan je merk verwateren en een onprofessionele indruk achterlaten. Vertaalgeheugens voorkomen dit probleem en dragen bij aan de continuïteit van je communicatie.

Conclusie: laat vertalen over aan de experts

Het lijkt zo makkelijk om even snel zelf te vertalen, maar de praktijk laat zien dat dit vaak meer problemen oplevert dan je van tevoren voorziet. Of het nu gaat om gebrek aan expertise, het ontbreken van moedertaalgevoel, het vertrouwen op vertaaltools, of inconsistentie door het ontbreken van vertaalgeheugens: de risico’s zijn groot.

Mave werkt samen met professionele vertalers die de nuances van je teksten begrijpen.

Zo verzeker je jezelf van vertalingen die correct en consistent zijn. Want uiteindelijk verdient jouw boodschap niets minder dan dat.